Universite Sozlügü

Lise hayatı geride kaldı. Artık üniversite ortamına girdiniz. Burada farklı akademik terimler duyacaksınız. Egitiminiz süresince ve yasamınızda karsılasacagınız birçok terim olacak. Tercihlerinizi yapmadan ve üniversiteli olmadan, bu terimleri bilmenizin size çok yararı olacaktır. Iste, akademik hayatınız boyunca sıkça karsılasacagınız terimler:

YURT: Sehir dısında bir yüksekögretim kurumuna yerlestirilen ögrencilere barınma hizmeti saglayan kurumlara yurt denir. Yüksekögrenim ögrencilerine hizmet veren yurtlar dört gruba ayrılır: Kredi Yurtlar Kurumu'na baglı ögrenci yurtları, Üniversitelere baglı yurtlar, Kamu kuruluslarına baglı yurtlar ve Özel yurtlar. 

 KREDI YURTLAR KURUMU (KYK): Yüksek Ögretim kurumlarına yerlesme basarısını gösteren ve belirli sartları tasıyan ögrencilere, burs, ögrenim kredisi, harç kredisi ve barınma imkânı saglayan kurumdur. Kredi ve Yurtlar Kurumu'nun amacı yüksek ögrenim ögrencilerinin; çagdas ve güvenilir barınma, beslenme, kredi/burs hizmetleriyle ögrenimlerine; sosyal, kültürel ve sportif faaliyetlerle kisisel gelisimlerine katkıda bulunmaktır. 

 BURS: Bir yüksekögretim kurumunda okumaya hak kazanmıs basarılı ve/veya ihtiyaç sahibi ögrencilere, devlet kurumları, özel sirketler, dernekler, vakıflar tarafından verilen karsılıksız paradır. 

 HARÇ: Yüksekögretim ögrencilerinin dönem baslarında ödemek zorunda oldugu katkı payı. 

 ÖGRENIM KREDISI: Bir Yüksekögretim kurumunda ögrenim gören ögrencilerin maddi yönden desteklenmesi amacıyla kayıtlı oldukları yüksek ögretim kurumlarının normal ögrenim süresince(4 yıl) verilen, zorunlu hizmet yükümlülügü bulunmayan borç paradır. Ögrenciye üç ayda bir ödeme yapılır ve ögrenci mezun olduktan 2 yıl sonra aylık taksitler seklinde borcunu öder. 

 KATKI KREDISI (HARÇ): Katkı kredisinde, ögrenim kredisinden farklı olarak ögrenciye nakit para ödenmez, ancak ögrencinin ödemekle yükümlü oldugu dönemlik harç miktarı devlet tarafından karsılanır. Borcun geri ödenmesinde ögrenim kredisinde uygulanan yöntem aynen uygulanır. 

 GEÇIS: Herhangi bir yüksekögretim kurumunun bir fakülte veya bölümünden baska bir yüksekögretim kurumunun aynı fakülte veya bölümüne yapılan geçislere yatay geçis denir. 

 SINAVSIZ GEÇIS: Meslek Liselerinde okuyan ya da bu okullardan mezun olan ögrencilerin, kendi bölümlerinin devamı niteliginde olan ve ÖSYM 'ce belirlenmis meslek yüksek okullarına, sırasıyla mezuniyet yılı, okul türü, METEB, diploma notu ve son olarak ta dogum tarihleri baz alınarak yapılan bir elemeden sonra sınavsız olarak yerlestirilmesidir.

 DIKEY GEÇIS: Iki yıllık egitim sonunda önlisans diploması veren meslek yüksek okullarını bitiren ögrencilerin aynı yüksekögretim kurumunun veya baska üniversitelerin 4 yıllık lisans egitimi veren ilgili bölümlerine, ÖSYM tarafından uygulanan DGS (Dikey Geçis Sınavı)' yi kazandıktan sonra geçmelerine dikey geçis denir. 

 YÜKSEKOKUL: Çesitli meslek kolları için kalifiye eleman yetistiren yüksekögretim kurumu. 

 ENSTITÜ: Bir üniversiteye baglı veya bagımsız bir kurulus olarak genellikle arastırma yapan ve bazı durumlarda ögretime de yer veren egitim kurumu. 

 ÖNLISANS: Iki yıl süren üniversite veya yüksekokul ögrenimi. 

 LISANS: Genellikle dört yıl süren üniversite veya yüksekokul ögrenimi. Bu ögrenim sonunda elde edilen ve diploma ile belgelendirilen akademik derece. 

 YÜKSEK LISANS (MASTER): Lisans diplomasıyla doktora arasındaki akademik derece. 

 DOKTORA: Bir fakülte veya yüksekokulu bitirdikten sonra o bilim dalında sınav ve bilimsel bir eserle erisilen derece, basamak. 

 TEZ: Yüksek Ögretim Kurumlarında ögrencilerin veya ögretim üyelerinin hazırlayıp, akademisyenlerden olusan bir heyet önünde savundukları bilimsel esere tez denir. 

 TEZSIZ YÜKSEK LISANS: Lisans mezunu olan kisilere mesleki konuda derin bilgi kazandırmayı ve mevcut bilginin uygulamada nasıl kullanılacagını göstermeyi amaçlayan programdır. Pek çok alanda yapılabilen tezsiz yüksek lisans özellikle, Fen Edebiyat Fakültesi mezunları tarafından ögretmen olabilmek için tercih edilmektedir. 

 PROFESÖR: Yüksekögretim kuruluslarında en üst asamada olan ögretim üyesi. 

 DOÇENT: Üniversitelerde profesörden önceki basamakta bulunan ögretim üyesi. 

 YARDIMCI DOÇENT: Üniversitelerde doçentten bir önceki basamakta bulunan ögretim üyesi. 

 OKUTMAN: Üniversitede yabancı dil, Türkçe ve Inkılap Tarihi gibi ortak, zorunlu dersleri ögretmek için görevlendirilen, uygulamalı çalısmaları yöneten ögretim elemanı, lektör. 

 ASISTAN (ARASTIRMA GÖ- REVLISI): Akademik piramidin ilk basamagında olan yüksek lisans ya da doktora ögrencisi. 

 ALES(AKADEMIK PERSONEL VE LISANSÜSTÜ EGITIMI GIRIS SINAVI): Lisans programını bitirdikten sonra egitimine devam etmek isteyen ögrencilerin Yüksek Lisans veya Doktora programlarına basvurabilmek için girmek zorunda oldukları bir sınavdır. 

 TUS: Tıp Fakültesinden mezun olan ve uzmanlık egitimi almak isteyen pratisyen hekimlerin girmek zorunda oldukları bir sınavdır. Adaylar önce Ingilizce dil sınavına girerler, basarılı oldukları takdirde bilim sınavına girmeye hak kazanırlar. 

 TRANSKRIPT: Ögrencinin lisans egitimi süresince almıs oldugu derslerin toplamını, hangi dönemde alındıgını, kaç krediye tekabül ettigini, her dersin yılsonu puanını ve tüm derslerin yılsonu ortalamalarını içeren ayrıntılı bir karnedir. 

 ÇIFT ANADAL PROGRAMI (ÇAP): Bir bölümün ögrencileri lisans ögrenimleri sırasında, eger not ortalamaları yeterince yüksekse baska bir bölümün programını aynı zamanda takip edebilirler. 

 VIZE: Yüksek Ögretim Kurumlarında uygulanan ara sınav. 

 FINAL: Yüksek Ögretim Kurumlarında uygulanan dönem sonu sınavı. 

 ÇAN EGRISI: Çan egrisi bir not sistemidir. Ögrencinin notu ancak sınıf ortalamasının üzerinde ise ders geçmeye hak kazanır. Ögrenci sınıf ortalamasının altında kaldıgı takdirde dersi tekrar almak zorundadır. 

 ERASMUS: Erasmus bir ögrenci degisim programıdır. Bununla üniversite ögrencilerinin diger Avrupa ülkelerinin akademik birikimlerinden faydalanabilmeleri, üniversiteler arası dayanısmanın tesvik edilmesi amaçlanmaktadır. (Bu program 3 ila 12 ay arasında uygulanır. Misafir oldukları üniversiteler, ögrencilerden harç parası talep etmez.) 

 ÖRGÜN EGITIM: Zaman ve mekân olarak belirli sınırlar içerisinde (okul niteligi tasıyan yerler) yürütülen, ögrencilerin genel ve özel bilgilerle donatıldıgı belli kanunlara göre sekillendirilen egitim biçimi. 

 IKINCI ÖGRETIM: Ikinci Ögretim, birçok üniversite ve yüksekögretim kurumunda örgün egitime paralel ve esdeger olarak yürütülen bir ögretim türüdür. Ikinci ögretim programına kayıt yaptıran bir ögrenci aynı okulda örgün egitim alan diger bir ögrenciye göre daha yüksek miktarda ögrenim harcı öder ve derslerine aksam saatlerinde ya da hafta sonunda devam eder. 

 AÇIK ÖGRETIM: Açık Ögretim Fakültesi, 1982 yılından beri Anadolu Üniversitesi bünyesinde faaliyetlerini sürdüren bir birimdir. Örgün egitime devam etme imkânı olmayan kisiler bu sayede üniversite tahsili yapabilmektedir. Gerekli ders araç-gereci ögrencilere posta yoluyla ulastırılmaktadır. AÖF ögrencileri sınavlara ikamet ettikleri ilçe sınırları dâhilindeki orta ögretim kurumlarında girerler. 

 UZAKTAN ÖGRETIM: Uzaktan Ögretim, fiziksel olarak ögrencilerin bir derslik çatısı altında olmasını gerektirmeksizin, teknolojinin imkânlarından (internet ve çesitli bilgisayar programları, video, grafik)yararlanılarak, ögrenci ve ögretmenlerin sanal dershane ortamında bir araya getirildikleri, planlı bir ögretim seklidir. 

 ÜDS (ÜNIVERSITELER ARASI KURUL YABANCI DIL SINAVI): Doktora ve doçentlik derecesi almak isteyen adayların girmek zorunda oldukları, ÖSYM tarafından hazırlanıp uygulanan merkezi bir sınavdır. Bazı üniversitelerde yüksek lisans yapmak isteyen adaylar için de zorunlu tutulmaktadır. 

 DENKLIK: Yurt dısında herhangi bir yüksekögretim kurumundan diploma alan bir ögrencinin aldıgı lisans diplomasının Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde de geçerli olabilmesi için Yüksek Ögretim Kurumunun(YÖK) standartlarına uygun olması, bu kurum tarafından onaylanmıs bir Üniversiteden alınmıs olması gerekmektedir. 

 ÖZEL YETENEK SINAVI: Beden Egitimi ve Spor Yüksek Okulu, Güzel Sanatlar Fakültesi, Mesleki Egitim Fakültesi gibi özel yetenek sınavı ile ögrenci alan okullara kayıt yaptırmak isteyen adayların girmek zorunda oldukları bir sınavdır. Özel yetenek sınavları, sınavların degerlendirilmesi ve ögrenci yerlestirme islemleri ÖSYM'den bagımsızdır.